Testis Nedir, Erkek cinsiyet hücrelerinin yapıldığı ve adına spermium denilen, erkeklerde çift olarak bulunan organa testis adı verilmektedir. Skrotum adı verilen ve deri kastan yapılmış torba biçiminde bir yapının içinde, gövde dışında bulunan testislerin boyu 4-5 santim, eni 2,5 santim ve kalınlığı ise 3 santim civarındadır. Yumurta şeklindeki bu testislerin sol tarafta olanı birbirine baskı yapıp ezilmesini önlemesi açısından sağ taraftakine göre biraz daha aşağıda bulunmaktadır. Yaklaşık 200-300 lobinden oluşan bu testisler erkeğin üreme organıdır ve her lobinde 1-3 adet kanalcık bulunmaktadır. Uzunluğu 60-70 santim olan bu kanalcıklara seminifer tüp adı verilmektedir ve erkeğin üreme sisteminin başlangıcını bu tüpler oluşturmaktadır.
İki tabakadan oluşan bu seminifer tüplerden bağ dokusu yapısında olan ve dışta bulunan tabakanın ismi bazal membrandır. İçte bulunan diğer tabakanın ismi ise germinal epitel tabakasıdır ve bu tabakada genel olarak iki tip hücre mevcuttur. Bu hücreler, destek hücreleri ve spermatojenik hücrelerdir.
Sperm hücrelerinin vücudun dış kısmında bulunmasının nedeni, ısı değişikliklerinden negatif olarak etkileniyor olmaları ve işlevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için insan vücut ısısından yaklaşık 2 derece daha düşük ısıya gereksinimlerinin bulunmasıdır. Testis torbasının içinde bulunan ısı kişinin vücut ısısından daha düşük olduğu için, soğuk havalarda bu torba büzüşmekte ve böylece ısı kaybını önlemiş olmaktadır. Sıcak havalarda ise tam tersine, gevşeyerek sperm hücrelerinin aşırı ısınmasını engellemektedir.
Testis hastalıkları ise
Testis Kanseri: Testis kanseri, genel olarak genç erkeklerde görülmektedir ve nadir görülen bir kanser türüdür. Testis kanseri erken teşhis konulması halinde %95 civarında tedavi edilebilmektedir. Bu kanser türünün belirtilerinden ilki testis torbalarında ele gelen şişliktir. Bu sebeple de kişinin testislerinde ya da herhangi birinde ağrısız ve sert bir şişlik hissetmesi durumunda bir üroloji uzmanına başvurması gerekmektedir. Bu gibi durumlarda Uzman doktor tarafından hastalardan genellikle muayenenin yanı sıra kesin tanı için bir de ultrasonografi istenmektedir. Bunun yanı sıra, tümör hücrelerinin testis kılıflarına ve cilde yayılma olasılığını arttırabileceği için, hastalardan biyopsi istenilmemektedir.
Tedavi olarak, hastalığın hangi evrede olduğuna ve hücre türüne bakılıp, ona göre dikkatli izleme, radyoterapi ya da kemoterapi seçeneklerinden biri ya da birkaçı seçilerek tedavi başlanmaktadır. Hastalığın iyileşme sürecinde tedaviye erken evrede başlanması önemlidir. Bu sebeple de erkeklerin belirli süre aralıklarında doktor kontrolüne gitmelerinde fayda vardır.
Testis İltihabı (Orşit): Genellikle genç erkekleri etkileyen testis iltihabı, çeşitli enfeksiyonların sperm kanallarına oradan da testise ulaşması sonucunda iltihap oluşması durumudur. Bu durum, testisin şişmesine ve ağrıya sebep olmaktadır. Çocuklarda genellikle idrar yolunda enfeksiyon olması ya da kabakulak hastalığının ardından testis iltihabı görülebilmektedir. Kabakulak sonrası oluşan testis iltihabında sadece ağrı giderilmekte ve bunun dışında bir tedavi uygulanmamaktadır. Ayrıca, tüberküloz hastalığı da testis iltihaplanmasına yol açabilmekte ve kısırlığa sebep olabilmektedir.
İnmemiş Testis: Erkeklerin bazılarında doğum öncesinde testislerden birinin ya da ikisinin haya keseciğine inmemesi durumudur ve ameliyat ile düzeltilmediği taktirde testis kanseri olma riskini yaklaşık %50'ye varan oranlarda arttırabilmektedir. Bu sebeple de bu durumun fark edilir edilmez aeliyat yolu ile düzeltilmesi gerekmektedir.
Testisin Burkulması (Testis Torsiyonu): Testisin sperm kanalı etrafında dönmesi sonucunda testise kan gidişinin durması ile testis burkulması meydana gelmektedir. Bu durum nadir rastlanılan bir durumdur ve acil müdahale gerektirmektedir. Genellikle 10-20 yaşları arasında görülen testis burkulması son derece acılı bir durumdur ve genellikle ortaya çıkmasının belli bir nedeni bulunmamakla birlikte, ağır fiziksel hareketler sonucunda da meydana gelebilmektedir. Ayrıca, birkaç saat içinde tedavi edilmediğinde kısırlığa, hatta testisin alınmasına yol açabilmektedir.
